2ο Γυμνάσιο Περάματος Ναυτίλος

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Δικαιώματα των γυναικών είναι τα δικαιώματα και οι απαιτήσεις που αξιώνονται για τις γυναίκες και τα κορίτσια πολλών κοινωνιών ανά τον κόσμο και αποτελούν τη βάση για το γυναικείο κίνημα. Σε ορισμένες χώρες, τα δικαιώματα αυτά θεσμοθετούνται ή υποστηρίζονται από το νόμο, τα τοπικά έθιμα και τη συμπεριφορά, ενώ σε άλλες μπορεί να αγνοηθούν ή να κατασταλούν. Διαφέρουν από τις ευρύτερες έννοιες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων  μέσω ισχυρισμών μιας εγγενούς ιστορικής και παραδοσιακής προκατάληψης κατά την άσκηση των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών, υπέρ των ανδρών και των αγοριών.

Ζητήματα που συνδέονται συνήθως με τις έννοιες των δικαιωμάτων των γυναικών περιλαμβάνουν, αν και δεν περιορίζονται σε αυτά, στο δικαίωμα: για σωματική ακεραιότητα και αυτονομία, να είναι ελεύθερες από σεξουαλική βία, να ψηφίζουν, να κατέχουν δημόσια αξιώματα, να συνάπτουν νομικές συμβάσεις, να έχουν ίσα δικαιώματα στο οικογενειακό δίκαιο, να δουλεύουν, να αμείβονται με δίκαιους μισθούς ή ίση αμοιβή, να έχουν αναπαραγωγικά δικαιώματα, να έχουν ιδιοκτησία, να μορφώνονται.

 

Ελλάδα

Αρχαίες Ελληνίδες

Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες γυναίκες δεν είχαν πολιτικά και ίσα δικαιώματα στην Αρχαία Ελλάδα, απολάμβαναν κάποια ελευθερία κινήσεων μέχρι την Αρχαϊκή εποχή. Υπάρχουν εγγραφές για γυναίκες στους αρχαίους Δελφούς, Γόρτυνα, Θεσσαλία, Μέγαρα και Σπάρτη να είναι ιδιοκτήτριες γης, η πιο περίοπτη μορφή ιδιωτικής περιουσίας εκείνη την εποχή. Ωστόσο, μετά την Αρχαϊκή εποχή η κατάσταση των γυναικών χειροτέρεψε και υπήρξε η εισαγωγή νόμων όπως η εφαρμογή του διαχωρισμού των φύλων. 

Οι γυναίκες στην κλασική Αθήνα δεν είχαν καμία νομική υπόσταση και θεωρούνταν μέρος του οίκου όπου επικεφαλής ήταν ένας άντρας κύριος. Μέχρι το γάμο, οι γυναίκες ήταν υπό την κηδεμονία του πατέρα τους ή άλλου συγγενή. Μόλις παντρεύονταν, ο σύζυγος τους γινόταν ο κύριος μιας γυναίκας. Καθώς οι γυναίκες είχαν αποκλειστεί από τη διεξαγωγή δικαστικών διαδικασιών, ο κύριός τους θα το έκανε για λογαριασμό τους. Οι Αθηναίες είχαν περιορισμένο δικαίωμα στην ιδιοκτησία και ως εκ τούτου δεν θεωρούνταν πλήρεις πολίτες, καθώς η ιθαγένεια και το δικαίωμα για ατομικά και πολιτικά δικαιώματα οριζόταν σε σχέση με τη περιουσία και τα μέσα για τη ζωή. Ωστόσο, οι γυναίκες μπορούσαν να αποκτήσουν δικαιώματα σε ακίνητα μέσα από δώρα, προίκα και κληρονομιά, αν ο κύριός τους είχε το δικαίωμα να διαθέσει την περιουσία της γυναίκας. Οι Αθηναίες μπορούσαν να συνάψουν συμβόλαιο αξίας λιγότερο από την αξία ενός "μέδιμνου κριθαριού" (μέτρο μέτρησης των σιτηρών), επιτρέποντας στις γυναίκες να συμμετάσχουν σε ασήμαντες συναλλαγές. Οι σκλάβες δεν ήταν επιλέξιμες για την πλήρη ιδιότητα του πολίτη στην αρχαία Αθήνα, αν και σε σπάνιες περιπτώσεις θα μπορούσαν να γίνουν πολίτες αν απελευθερώνονταν. Το μόνο μόνιμο εμπόδιο για την ιδιότητα του πολίτη και ως εκ τούτου της απόκτησης πλήρων πολιτικών και αστικών δικαιωμάτων στην αρχαία Αθήνα, ήταν το φύλο. Οι γυναίκες δεν απέκτησαν ποτέ ιθαγένεια στην αρχαία Αθήνα και ως εκ τούτου αποκλείονταν επί της αρχής και άσκησης από την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία.

Στο πέρασμα των χρόνων, η ιστορία δικαίωσε τις γυναίκες, καθώς μέσα από αυτούς τους μεγάλους αγώνες τους κατάφεραν να βελτιώσουν αισθητά τη θέση τους στην κοινωνία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι διεκδικήσεις σταματούν, καθώς δυστυχώς, δεν είναι λίγα τα παραδείγματα, ακόμη και στη χώρα μας, που μας δείχνουν ότι χρειάζεται πολύ προσπάθεια ακόμη, για να υπάρξει πραγματική ισότητα μεταξύ των δύο φύλων.

Η 8η Μαρτίου καθιερώθηκε ως μέρα της γυναίκας σε ανάμνηση της μεγάλης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη. Οι εργάτριες διαδήλωναν ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. Ήταν μία από τις πρώτες κινήσεις διεκδίκησης δικαιωμάτων από γυναίκες και είχε προκαλέσει τεράστιες αντιδράσεις στην τότε κοινωνία. Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη επέτειος πρωτογιορτάστηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1909 στην Νέα Υόρκη, ως Εθνική Ημέρα της Γυναίκας, με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ.

Η Γερμανίδα Κλάρα Τσέτκιν, ήταν μια από τις μεγαλύτερες γυναικείες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου εργατικού επαναστατικού κινήματος. Μέχρι το 1917 ήταν μέλος στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας και σημαντική εκπρόσωπος της επαναστατικής Μαρξιστικής θεωρίας του. Στη συνέχεια ήταν ένα από τα πιο σημαντικά μέλη του Κομμουνιστικού κόμματος Γερμανίας. Το 1911 πρότεινε και υιοθετήθηκε στη Β' Διεθνή Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών να εορτάζεται κάθε χρόνο αυτή η μέρα ως επέτειος για την ηρωική θυσία των απεργών εργατριών γυναικών που έγινε στις 8 Μάρτη 1857 στη Νέα Υόρκη.

 

 

Πανταζή Ειρήνη Γ3